Onderzoek mentaal welzijn Vlaamse jongeren

Mentaal welbevinden & jeugdwerk

Hoe gelukkig voelen jongeren zich in hun jeugdvereniging en daarbuiten? Hoe kan je dat geluksgevoel stimuleren? Wat kunnen andere sectoren zoals onderwijs en jeugdhulp leren van de jeugdwerkaanpak?  Pimento onderzocht het mentale welzijn van Vlaamse jongeren, in opdracht van De Ambrassade. We lieten 2100 12- tot 18-jarigen een anonieme enquête invullen en voerden 20 diepte-interviews tijdens het schooljaar 2022-2023.

Onderzoeksresultaten mentaal welbevinden 

“Jongeren geven aan gelukkig te zijn in de jeugdvereniging. Positief contact, het gevoel goed omringd te zijn door leeftijdsgenoten maken het verschil’, zeggen de onderzoekers Kato Dausy, Sarah Joos en Evelien Luts. “De activiteiten die ervoor zorgen dat ze samen kunnen lachen en plezier kunnen maken met hun leeftijdsgenoten, het groepsgegeven en de veilige sfeer zijn hierin cruciaal.”

Maar non-binaire of genderzoekende jongeren en ook jongeren met een lage socio-economische status voelen zich in vergelijking met andere leeftijdsgenoten minder gelukkig in een jeugdvereniging en geven vaker aan af te haken omdat ze zich niet goed voelen in de groep en uitgesloten voelen. “Hier is extra aandacht nodig’, stellen de onderzoekers. “Wees je als organisatie die met jongeren werkt bewust van de belangrijke rol die je vervult in het welbevinden van jongeren en ondersteun je begeleiders hierin.”

Dit kunnen begeleiders doen

Hoe kan je als begeleider van kinderen en jongeren verbinding en geluk bevorderen?

1. Wees je bewust van de belangrijke rol die je vervult in het welbevinden van jongeren. Pols proactief naar hun welbevinden.
2. Heb oog voor de groepsdynamiek en maak prioriteit van een antipestbeleid (als deel van het integriteitsbeleid).
3. Zorg voor drempelverlagende acties en een onthaalbeleid voor nieuwe jongeren.
4. Zet actief in op een begeleidershouding die een fijne, veilige context creëert: wees open, warm en geïnteresseerd in de leefwereld van jongeren.
5. Implementeer evaluatiemomenten en bevraag jongeren als ze (aangeven om te willen) stoppen.

Leer als school, sportclub, jeugdvoorziening of andere context waarin jongeren zich begeven uit de positieve ervaringen die jongeren hebben in hun jeugdvereniging. Kijk welke zaken overgenomen kunnen worden.

Rapport & infographic

• Ontdek alles over het onderzoek in het onderzoeksrapport.
• Download de infographic met interessante cijfers & aanbevelingen.

Urgentie mentaal welbevinden jongeren

1 op 5 minderjarigen kampt met psychische stoornissen, maar nog heel wat meer jongeren zitten niet goed in hun vel. Tijdens de adolescentie zijn ze het meest kwetsbaar voor het ontwikkelen van mentale klachten. Om het welzijn in onze samenleving te waarborgen, is het van essentieel belang om goed te zorgen voor kinderen en jongeren.

Vooral een sterke verbondenheid met anderen is voorspellend van later geluk en minder psychische problemen. Wanneer we kinderen en jongeren helpen om betekenisvolle connecties met anderen te leggen, zal dit zich uitbetalen in een enorme weerbaarheid van de generaties van de toekomst.  

Onderzoek Pimento

Pimento voert tweejaarlijks onderzoek naar de leefwereld van jongeren. Benieuwd naar onze vorige onderzoeksresultaten?

• Kussen, relaties en seks: zo gaat dat tegenwoordig
• Omgaan met pesten: Wat helpt tegen pesten? Wat maakt pesten erger? Hoe help je het best gepeste (mede)leerlingen op school?
• De online leefwereld van jongeren: online identiteit, imago, zelfbeeld en digitale balans